Via het traject Duurzame Wijkcontracten kreeg het ontwerpteam onder leiding van B-architecten de opdracht om het station van Laken af te stemmen op de huidige eisen van toegankelijkheid en duurzaamheid, het toevoegen van een beperkte horecafunctie en de directe buitenaanleg. Op een zachte manier, zonder zware ingrepen of structurele aanpassingen, weet het flexibele ontwerp de laagdrempelige, informele instelling te vatten die Maison de la Création wil zijn.
Na de realisatie van station Bockstael eind jaren 1990 verloor het station van Laken zijn functie. Dertig jaar later nam de stad het in onbruik geraakte gebouw in erfpacht en kreeg het een herbestemming als cultureel centrum Maison de la Création. B-architecten liet zich leiden door de bestaande structuur en door de manier waarop de gebruiker zich het gebouw de voorbije jaren heeft toegeëigend. Op spoorniveau is atelierruimte voor zwaardere disciplines. De benedenverdieping bestaat uit een polyvalente theaterzaal met aangrenzend een loge, cafetaria en wintertuin. De eerste verdieping omvat kantoren voor de medewerkers, en de leegstaande zolderruimte wordt atelier- en workshopruimte voor zachtere kunsten en de bibliotheek.
Elke ruimte krijgt een accent afgestemd op het hoofdgebruik van de ruimte, “maar eigenlijk mag alles overal”, licht projectarchitect Karol Grygolec het concept toe. Zo leent de plafondisolatie en de zwarte kleur van de polyvalente zaal zich in het bijzonder voor theatervoorstellingen, maar deze afwerking staat ook een gebruik als horeca- of atelierruimte niet in de weg. Een schuifwand laat bovendien toe een zone als uitbreiding van het café in te zetten, of van daaruit de connectie met de wintertuin te maken.
De architecten hanteren een eclectische aanpak om elke ruimte eigenheid te geven. “Als een groot huis met verschillende kamers die in elkaar overvloeien”, zegt Grygolec. Ze maken hiervoor gebruik van bestaande karaktervolle elementen, met specifieke toevoegingen zoals een parketvloer en groen meubilair. Op spoorniveau verdelen flexibele elementen in strekmetaal de ateliers. Doordat deze niet tot plafondhoogte reiken, blijft de dubbelhoge metselwerkruimte één geheel. Nieuwe elementen zoals een wintertuin, trappenkern en het sanitaire tussenniveau worden uitgevoerd in zwart staal, verwijzend naar het industriële karakter van het station.
De aanpak van het exterieur is gezien de monumentstatus in de eerste plaats een kwestie van restauratie en renovatie van daken en gevels, geleid door onderaannemer Vanhecke en Suls. Om een groter comfort in de kantoren te verkrijgen, kadert B-architecten de bestaande ramen nadrukkelijk in langs de binnenzijde. Aan de zuidzijde biedt de wintertuin een thermische en akoestische buffer, die vormelijk aan een historische luifel refereert. Voor de realisatie van de boven de sporen zwevende constructie kreeg aannemer Renotec in onderhandeling met Infrabel slechts vijf weekends, waardoor alle elementen en aansluitingen bijzonder nauwgezet voorbereid en gecontroleerd werden in het atelier.
Een gezandstraalde betonnen buitentrap vormt de schakel tussen de hoger en lager gelegen publieke buitenruimte die rechtstreeks aansluit op het station. Een participatietraject onder begeleiding van Endeavour zorgde voor draagvlak voor de ingrepen in een beladen buurt. Door bewust in te zetten op een kwalitatieve uitstraling, willen de architecten het nodige respect opwekken en het succes van toekomstig geplande ontwikkelingen in de hand werken.
